راهنمای انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT)
۱. هدف آزمایش
این آزمایش برای تشخیص مقادیر بسیار کم خون در مدفوع است که با چشم دیده نمیشود. وجود خون میتواند نشانه مشکلاتی مثل پولیپ، زخم معده یا بیماریهای روده باشد.
۲. شرایط لازم قبل از نمونهگیری
الف. رژیم غذایی (برای تست گایاک – رایجترین روش):
حداقل ۳ روز قبل از نمونهگیری:
غذاهایی که باید پرهیز شوند:
گوشت قرمز (گاو، گوسفند، جگر)
مواد حاوی خون (مثل سوسیس و کالباس)
سبزیجات و میوههای حاوی پراکسید یا اوره بالا:
ترب سفید و سیاه
شلغم
بروکلی
گلکلم
تربچه
داروهای زیر:
آسپیرین
NSAIDs (ژلوفن، مفنامیک اسید، ناپروکسن و...)
ویتامین C بیش از 250 میلیگرم در روز
مکمل آهن
غذاهایی که مجاز هستند:
مرغ، ماهی، تخممرغ
برنج، نان، سیبزمینی
سبزیجات پخته
لبنیات
میوههای کمفیبر
اگر تست نوع ایمیونوکمیکال (FIT/I-FOBT) باشد:
❗️ نیازی به رژیم غذایی و قطع دارو نیست.
۳. شرایط نمونهگیری
۱. از مصرف زیر خودداری کنید:
ملینها
شیافها
روغنهای معدنی
داروهای ضد درد NSAIDs، آسپیرین (۳ روز قبل)
در زمان خونریزی فعال، شامل:
خونریزی مقعدی
هموروئید خونریزیدهنده
قاعدگی (خانمها باید ۳ روز بعد از پاک شدن نمونه دهند)
۴. نحوه جمعآوری نمونه
روش استاندارد:
نمونه را نباید از داخل آب توالت جمعآوری کنید.
روی یک ظرف تمیز یا کیسه یکبارمصرف مدفوع کنید.
به مقدار اندک (به اندازه یک نخود) از قسمتهای مختلف مدفوع بردارید.
نمونه را داخل ظرف مخصوص آزمایشگاه قرار دهید.
ظرف را محکم ببندید و به سرعت به آزمایشگاه تحویل دهید.
اگر تست چند نمونهای باشد:
معمولاً آزمایش در ۳ روز مختلف انجام میشود.
هر روز یک نمونه کوچک جمعآوری کنید و به آزمایشگاه تحویل دهید.
۵. نکات مهم
نمونه نباید با ادرار، آب، یا مواد شوینده تماس پیدا کند.
نمونه را در یخچال نگه دارید (نه فریزر)، به مدت حداکثر 24 ساعت.
در صورت مصرف داروی خاص یا مشکل گوارشی، حتماً آزمایشگاه را مطلع کنید.